نخستین کنفرانس مطبوعاتی، پیام آشتی جویانه روحانی به جهان

نیلوفر زارع

جرس: دو ساعت کنفرانس مطبوعاتی. دو ساعتی که حسن روحانی خود را مواجه با انبوه سوالات خبرنگاران داخلی و خارجی قرار داد. رسانه‌های خارجی روی دو محور متمرکز بودند. مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای و نحوه برخورد ایران با کشورهای منطقه. خبرنگاران داخلی هم همین سوال‌ها را داشتند اما پرسش درباره اوضاع اقتصادی، نحوه چینش کابینه و رفع فضای امنیتی هم برای انان مهم بود.  

 

برنامه هسته‌ای؛ مهم‌ترین دغدغه

مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای در واقع مهم‌ترین پرسشی بود که در کنفرانس خبری روز سه شنبه (؟؟ مرداد) با حسن روحانی در میان گذاشته شد. او گفت که ایران به دنبال مذاکره جدی است و به آینده مذاکرات بدبین نیست. روحانی خواهان شروع بدون اتلاف وقت مذاکرات هم شد و مهم‌تر از همه اینکه مذاکره مستقیم با ایالات متحده بر سر برنامه هسته‌ای را هم رد کرد. وی البته چنین مذاکراتی را مشروط به بروز حسن نیت در طرف آمریکایی دانست اما در پاسخ به سوال‌های متعددی که پیرامون امکان مذاکره مسقیم میان دو کشور مطرح شد از لحنی مسالمت جویانه و تعامل طلبانه استفاده کرد. روحانی گفت که دولت‌اش در صدد اعتمادسازی متقابل خواهد بود و اینکه رفع تحریم‌ها از طریق گفتگو جزء اولویت‌هایش است. گزاره مهم دیگر او در پاسخ به سوالات مربوط به برنامه هسته‌ای این بود که وی تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد ایران را نه فقط انکار نکرد بلکه بر تاثیر مستقیم و همه جانبه آن بر معیشت و زندگی روزمره ایرانی‌ها صحه گذشت. او البته گفت که تحریم‌ها علیرغم آنچه تصویب کنندگان آن ادعا می‌کنند تاثیری بر برنامه هسته‌ای و موشکی ایران ندارد بلکه هدف‌اش مردم ایران هستند. روی هم رفته روحانی از طرفین مذاکره هسته‌ای ایران دعوت کرد که خود را برای مذاکره جدی با ایران در اینده نزدیک آماده کنند. او در این کنفرانس در عین اینکه گفت که غنی سازی اورانیوم حق غیرقابل مذاکره جمهوری اسلامی است اما بر طبل توسعه دادن به برنامه‌های هسته‌ای نکوبید. امری که می‌تواند مقام‌های غربی را نسبت به احتمال دست یابی به توافق در مذاکرات آتی امیدوار‌تر کند. درباره موضوع‌های منطقه‌ای هم محور‌ترین محور مورد بحث به سوریه برمی گشت. کشوری که از دو سال نیم گذشته درگیر جنگ داخلی است. روحانی خواهان عدم مداخله نظامی قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای در جنگ سوریه شد و گفت که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد و ایران آماده است تا در کنار کشورهای دیگر به حل موضوع از طریق گفتگو کمک کند. نظیر این اظهار نظر پیش‌تر هم از سوی روحانی ابراز شده بود اما هنوز مشخص نیست که همکاری ایران با کشورهای دیگر برای حل موضوع در دولت روحانی به چه شکل خواهد بود. روحانی در این کنفرانس جزییاتی از برنامه ایران در بحران سوریه ارایه نکرد.

اقتصاد در کانون سوالات رسانه‌های داخلی

نمایندگان رسانه‌های داخلی در سوالات خود به موضوع‌های اقتصادی توجه ویژه داشتند. سوالات عمده درباره اینکه آیا پرداخت یارانه‌ها در دولت روحانی به شیوه سابق انجام خواهد شد، اینکه در دولت در شرایط بحرانی کنونی چه راهی برای کنترل هزینه‌ها خواهد داشت و راهکار کاش شکاف عمیق میان دستمزد کارگران با نرخ تورم از جمله محورهای دیگر در پرسش‌های اقتصادی خبرنگاران بود. روحانی گفت که یارانه‌ها در دولت او به روال سابق پرداخت خواهد شد. گفت که دستگاه‌های دولتی برای جبران کسری بودجه باید از هزینه‌های خود کم کنند. گفت که برای کاهش فاصله میان دستمزد و تورم تلاش خواهد کرد. نکته قابل توجه در سخنان او پیرامون اوضاع اقتصادی این بود که وی به طور آشکاری از دادن وعده‌های بلندپروازانه درباره پایین آوردن بیکاری یا افزایش یارانه‌ها و کاهش فاصله طبقانی پرهیز کرد. نگاه او در بخش اقتصادی نیز ناظر به تاثیر تعاملات بین المللی ایران برای بهبود اوضاع معیشتی در داخل بود. او همچنین گفت که مقام‌های دولت پس از گذشت ۱۰۰ روز از عمر دولت اقدام به ارائه آماری واقعی از اوضاع کشور خواهند کرد و مسائل را با مردم در میان خواهد گذاشت. پیامی که می‌توان آن را به معنای وخامت اوضاع کشور تلقی کرد و هدف این است تا تصویری متفاوت از آمارهایی که طی سالهای اخیر از سوی دولت محمود احمدی‌نژاد به مردم داده شده بود در اختیار افکار عمومی قرار بگیرد.

دفاع تمام قد از کابینه

کنفرانس مطبوعاتی حسن روحانی در زمانی برگزار شد که مجلس شورای اسلامی مشغول بررسی کارنامه وزیران پیشنهاد شده برای حضور در کابینه است. برخی چهره‌ها و رسانه‌های محافظه کار طی روزهای گذشته با اشاره به چند وزیر پیشنهادی از مجلس خواسته بودند که به آن‌ها رای اعتماد ندهد. حسین شریعتمداری مدیرمسوول روزنامه کیهان هم در سرمقاله روز دوشنبه خوداین خواسته را به طور مشخص از نمایندگان طلب کرده بود. او مدعی شده بود که روحانی تحت فشار اصلاح طلبان برای چهره‌ها را کابینه خود گنجانده است. با این وجود روحانی در کنفرانس خبری‌اش دفاعی تمام قد از اعضای کابینه‌اش کرد. او گفت که بسیاری از چهره‌های معرفی شده را برای سالهای طولانی می‌شناخته و نسبت به توانمندی آنان آشنایی کامل دارد. روحانی همچنین پذیرش هرگونه فشار برای انتخاب اعضای کابینه را با قاطعیت رد کرد و گفت که دولت شرکت سهامی نیست که هر گروه سیاسی در آن سهمی داشته باشد. او به کارگروه‌هایی اشاره کرد که بر اساس اولویت‌هایی ۲۸ گانه اقدام به انتخاب وزیران برای کابینه کرده‌اند و البته تاکید کرد که از برخی افراد شناخت دقیق نداشته اما به تصمیمی که در کارگروه‌ها گرفته شده است اعتماد کرده است. او همچنین از یکدست بودن تیم اقتصادی در کابینه گفت و اینکه اگر کابینه از مجلس رای اعتماد بگیرد در جهت کار گروهی هماهنگ، آماده خواهند بود.

بحثی از رفع حصر به میان نیامد

سوالات مربوط به فضای سیاسی داخلی در کنفرانس روز سه شنبه حسن روحانی چندان پررنگ نبود هر چند که معدود پرسش‌هایی در این زمینه طرح شد. مهم‌ترین سوال در واقع آخرین سوال کنفرانس بود که توسط خبرنگار روزنامه شرق پرسیده شد. او از روحانی درباره برنامه دولت‌اش جهت تعریف لایحه جرم سیاسی پرسید. و اینکه وی چه تلاشی برای آزادی زندانیان سیاسی و امنیتی خواهد کرد. روحانی در پاسخ به این سوال از لحنی کلی و دیپلماتیک استفاده کرد. او تعریف جرم سیاسی را ضروری دانست و علاوه بر آن گفت که موضوع زندانیان سیاسی نیاز به اجماع ملی دارد و باید با هماهنگی سایر قوا انجام شود. روحانی البته تصریح کرد که برای دولت لذت بخش خواهد بود که فضای کشور به سمت آشتی برود. در این کنفرانس هیچ سوالی به طور مشخص پیرامون امکان رفع حصر از میرحسین موسوی و مهدی کروبی به عنوان رهبران جنبش سبز مطرح نشد و روحانی نیز در سخنان خود پیرامون تلاش برای تغییر فضای امنیتی جامعه به این مساله اشاره‌ای نداشت. پاسخ‌های ارایه شده توسط او در این کنفرانس مطبوعاتی با این حال در شبکه‌های اجتماعی با استقبال قابل توجهی همراه بود. بسیاری از کاربران به تفاوت فاحش ادبیات وی با محمود احمدی‌نژاد اشاره کرده بودند و از این خشنود بودند که رییس جمهوری جدید از ادبیات کوچه بازاری بهره نمی‌گیرد و سوال را با سوال جواب نمی‌دهد.