قدرتنمایی امارات برای جمهوری اسلامی

ندای سبز آزادی- کاوه مشرقی: تضعیف موقعیت ایران در جهان و منطقه، کار را بدانجا رسانده که حالا حتی سفر احمدی نژاد (در مقام رییس قوه مجریه) به ابوموسی، با واکنش امارات همراه می شود.

چند ساعت پس از آنکه محمود احمدی نژاد در جریان سفر استانی جدید خود به هرمزگان، راهی جزیره ابوموسی شد، امارات متحده عربی سفیر خود از ایران را فراخواند.

وزیر خارجه امارات گفته: «دو کشور توافق کرده اند تا تلاشهای مضاعفی را برای حل منازعه میان خود صورت دهند. انجام این سفر نقض فاحش توافقات صورت گرفته است.»

شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان در سخنانی که در خبرگزاری رسمی این کشور منتشر شده مدعی گردیده است: «این سفر نقض گسترده حاکمیت امارات بر سرزمین خود و نادیده گرفتن همه تلاش ها و اقداماتی است که برای حل مسالمت آمیز این مسئله از طریق گفتگوهای مستقیم یا مراجعه به دادگاه بین المللی صورت می گیرد.»

شورای ملی فدرال امارات متحده عربی نیز با انتشار بیانیهای به سفر احمدی نژاد به جزیره ابوموسی اعتراض کرده است.

چند ساعت بعدتر هم تلويزيون دوبي اسپورت به صورت زيرنويس خبر از لغو ديدار تيمهاي ملي فوتبال ايران و امارات داد. پيش از اين قرار بود ديدار تيمهاي ملي ايران و امارات روز 29 فروردين در اين کشور برگزار شود.

در نامهي گلايهآميز فدراسيون فوتبال امارات آمده که اين تصميم به خاطر سفر محمود احمدينژاد به جزيره ابوموسي گرفته شده چرا که جزيره ابوموسي متعلق به امارات است.

تضعیف موقعیت بین المللی ایران تا بدانجا رسیده که وزیر خارجه امارات همچنین عنوان کرده: «سفر رسمی احمدی نژاد به جزایر سه گانه، تغییری در وضعیت حقوقی آنها ایجاد نمی کند و این سه جزیره همچنان بخش جدایی ناپذیر از خاک امارات هستند!»

او البته از زمان انجام این سفر نیز انتقاد کرده و خبر داده که ابوظبی و تهران اخیرا توافق مشترکی درباره حل مسئله جزایر سه گانه داشته اند.

وی گفته: «سفر احمدی نژاد به ابوموسی در زمانی صورت می گیرد که دو دولت ایران و امارات درباره انجام تلاش های مشترک برای حل این مسئله از طریق دست یابی به راه حل به توافق رسیده بودند . دولت امارات با تمایل خود و با هدف زمینه سازی برای دست یابی به راه حلی برای این مسئله و تقویت ثبات در منطقه، درباره مسئله جزایر سه گانه سکوت اختیار کرده بود. سفر احمدی نژاد به این جزایر ، نقص صریح این توافق میان دو دولت بود.»

قهر یک ماه بعد از توافق

یک ماه پیش، در اسفندماه گذشته، وزرای خارجه جمهوری اسلامی و امارات در مذاكراتي در تهران، از «اراده مقامات عاليه دو كشور براي ارتقاء همكاريها» سخن گفتند و با هم عکس گرفتند.          

صالحي به روابط  «بسیار قوی و ریشه دار» ايران و امارات اشاره کرده و گفته بود: «جمهوري اسلامي ايران با توجه به اصول سياست خارجي خود ، برادر و همسايه اي مطمئن براي كشورهاي منطقه از جمله امارات است.»

او همچنین از روابط «روبه رشد» دو كشور و «تمايل موجود براي توسعه اين روابط» سخن گفته بود.

وزير خارجه جمهوری اسلامی بدون اینکه بتواند به اقتدار کشور تکیه کند و از موضعی برتر سخن بگوید تلاش کرده بود ادعاهای امارات د مورد جزایر سه گانه ایرانی را با تعارف، به حاشیه برد: «ما قرنها با يكديگر زندگي كرده ايم و بايد قرنها نيز در كنار يكديگر زندگي كنيم و لذا بايد تلاش نمائيم شرايط بهتري را براي زندگي مردم منطقه در فضايي امن و آرام و توسعه يافته فراهم كنيم.»

شيخ عبداله بن زايد آل نهیان هم در همان دیدار مدعی شده بود: «دولت امارات قدردان اهتمام و اعتقاد جمهوري اسلامي ايران به روابط دو كشور است و ما تمامي تلاش خود را براي توسعه بيشتر مناسبات و رفع هرگونه موانع بر سر راه گسترش همكاريها بكار خواهيم گرفت.»

وزير امور خارجه امارات که هواپیماهایش هم اکنون در کنار هواپیماهای عربستان، کویت و بحرین همراه ۱۰۰ حنگنده آمریکایی از دو ناو هواپیمابر "یو بی اس اینترپرایز" و "یو اس اس آبراهان لینکون" در مانوری مشترک در آبهای منطقه شده اند؛ در آن دیدار مدعی شده بود: «اعتقاد دارم كه هرگونه پيشرفت ايران در كل منطقه تاثير خواهد داشت.»

واکنش تهران به قدرتنمایی ابوظبی

«بازدید احمدی نژاد ار ابوموسی یک موضوع داخلی است.» این تمام واکنش دولت جمهوری اسلامی به فراخوانده شدن سفیر امارات از ایران و اظهارنظر وزیر خارجه این کشور بوده است.

معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه به همین حد از واکنش اکتفا کرده است. او البته در حالی که جامعه منتظر دفاع تمام قد دولت از تمامیت ارضی ایران و حقوق غیرقابل خدشه اش است، از تاکید جمهوری اسلامی در «توسعه و تحکیم روابط دو کشور و اهمیت گفتوگوهای دو جانبه به منظور حل و فصل سوء تفاهمات احتمالی» سخن گفته است.

احمدی نژاد به سفر استانی خود خاتمه داده و به تهران بازگشته است. باید دید آیا او که در دوره دوم ریاست جمهوری اش حتی درگذشت برادر "شيخ خليفه بن زايد آل نهيان" رييس حکومت امارات را تلفنی به وي و «ملت امارات» تسليت گفته بود، اینک در قبال این قدرت نمایی جدید همسایه جنوبی، آن هم نسبت به جزایر سه گانه ایران واکنش نشان می دهد یا خیر؛ شاید او ترجیح دهد در شرایطی که دو ناو هواپیمابر آمریکایی در منطقه مشغول مانور باز کردن تنگه هرمز هستند، سکوت کند. در این صورت آیا مدبرانه تر نبود که گزک به دست همسایه گستاخ جنوبی ندهد؟

بهار 1386 بود که احمدی نژاد در کنفرانس خبري اش در قصر الامارات ابوظبي گفته بود: «اتحاد و همدلي رمز حل همه مسائل در منطقه حساس خليج فارس است و امروز همه لوازم و ضروريات براي همبستگي كامل بين ملت هاي منطقه فراهم است.» اینک، سرنوشت اقتدار ایران در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد برآمده از کودتای انتخاباتی 1388 به جایی رسیده که این دست سخنان احمدی نژاد به طنز می ماند: «روابط دوستانه بين دو كشور ايران و امارات ميتواند الگوي مناسب براي همه كشورهاي منطقه است.»

احمدی نژاد در همان سفرش درباره موضوع جزاير سه گانه گفته بود: «بين ما و امارات هيچ محدوديتي براي توسعه روابط وجود ندارد و برخي مسائل در رسانه ها و يا توسط دشمنان مردم منطقه مطرح مي شود كه بين دو كشور وجود ندارد و برخي ها علاقمند هستند مشكلات مصنوعي ايجاد كنند اما دو طرف مصمم هستند روابط را هر چه بيشتر توسعه دهند و هيچ عاملي مانع گسترش روابط نخواهد بود.»

حکایت جزایر سه گانه، مناقشه دیروز و امروز ایران و امارات نیست؛ ولی وقتی موقعیت بین المللی جمهوری اسلامی ضعیف و ضعیف تر می شود و سهم خواهی های بین المللی بیشتر و بیشتر، نتیجه همین است که سفر رییس قوه مجریه به یک جزیره تحت مالکیت ایران، این میزان واکنش در پی دارد.

نکته ی دیگر، مسئله ی مهمی است که وزیر خارجه امارات بیان کرده: «سفر احمدی نژاد به ابوموسی در زمانی صورت می گیرد که دو دولت ایران و امارات درباره انجام تلاش های مشترک برای حل این مسئله از طریق دست یابی به راه حل به توافق رسیده بودند. سفر احمدی نژاد به این جزایر ، نقص صریح این توافق میان دو دولت بود.»

آیا مقام ارشد اماراتی گزارش دقیقی می دهد؟ نظر مسئولان قوه مجریه و وزارت خارجه چیست؟ «توافق»ی که وزیر اماراتی می گوید، دقیقا چه بوده است؟ در این صورت، سفر احمدی نژاد به چه میزان با تدبیر و حکمت و دوراندیشی صورت گرفته است؟ اگر این سفر، همچون دیگر اقدامات او در داخل کشور (از حوزه اقتصاد گرفته تا فرهنگ و سیاست) ارزیابی شود، نتیجه البته مایوس کننده خواهد بود.

باید دید داوری احمدی نژاد و طراحان سیاست خارجی جمهوری اسلامی، از مناسباتشان با این همسایه مدعی و فراتر از آن از موقعیت منطقه ای ایران، اینک چیست. نیز، رهبر جمهوری اسلامی که طراحی خطوط اصلی سیاست خارجی و تدوین سیاستهای اصلی نظام زیر نظر مستقیم وی انجام می شود، در مورد عزت و اقتدار زیر سئوال رفته کشور چه ارزیابی دارد؟ خردگریزی و توهم و منازعهجویی در سیاست خارجی دولت احمدی نژاد، جایگاه ایران را در منطقه و جهان به کجا رسانده است؟ اقتدارگرایان متوهم به اقتدار و جایگاه ایران در منطقه و جهان، آتش زده اند.